Niedobory witamin mogą być bardzo groźne, uniemożliwiając prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Dlatego wiele osób profilaktycznie sięga po suplementy diety „na wszelki wypadek” – by uniknąć niedoborów witaminowych. Warto jednak pamiętać, że …. „co za dużo, to niezdrowo”. Przedawkowanie witamin może być równie groźne co niedobór.

Część witamin organizm jest w stanie samodzielnie wyprodukować. Jednak w większości przypadków koniecznością jest ich dostarczenie z zewnątrz. Czasami wystarczy odpowiednia dieta – różnorodna i dobrze zbilansowana, by nie dopuścić do niedoborów. Problem jednak może pojawić się u sportowców, u których zapotrzebowanie na składniki odżywcze (także witaminy) jest znacznie większe.

Hiperwitaminoza, czyli co?

O hiperwitaminozie mówimy wówczas, gdy w organizmie zgromadzona jest zbyt duża ilość witamin w stosunku do zapotrzebowania na nie. Dotyczy to przede wszystkim witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, gdyż to właśnie ich usuwanie jest dla organizmu najbardziej problematyczne. W efekcie dochodzi do kumulacji, co skutkuje przedawkowaniem.

Dużo trudniej o hiperwitaminozę w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie. Te bowiem usuwane są wraz z moczem.

Jakie są skutki przedawkowania witamin?

Skutki przedawkowania witamin są różne, bo zależne od wielu czynników. Wpływ ma m.in. rodzaj witaminy spożytej w nadmiarze, stopień kumulacji danej witaminy w organizmie, czy stanem zdrowia.  Sprawdź, jak objawia się nadmiar witamin w ustroju.

• Witamina A – drażliwość, zmiana zabarwienia skóry, problemy ze strony układu trawiennego, bóle głowy, świąd skóry.
• Witamina C – większe ryzyko powstawania kamieni nerkowych, problemy ze strony układu pokarmowego (np. „sensacje żołądkowe”).
• Witamina E – tutaj trudno o przedawkowanie; jednak jej długotrwałe przyjmowanie w dawce powyżej 1000 mg/dobę może powodować bóle głowy, osłabienie mięśni, szybsze męczenie.

Warto także wspomnieć o witaminach z grupy B. Chociaż nie stwierdzono możliwości ich przedawkowania, niemniej jednak należy uważać na foliany. Spożywanie ich w nadmiarze może utrudniać diagnostykę niedoboru witaminy B12. Ponadto długotrwała suplementacja witaminą B6 w dawce powyżej 200 mg na dobę może odpowiadać za nasilone odczuwanie zimna i mrowienia.

Witaminy nie tylko z pożywienia

Głównym źródłem witamin są produkty spożywcze. Jeśli dieta jest dobrze zróżnicowana, wówczas stosowanie dodatkowych suplementów nie jest koniecznością. Codzienne menu powinno zaspokoić pełne zapotrzebowanie ustroju na witaminy i minerały. Mimo to wiele osób sięga po preparaty witaminowe, by zapobiec ewentualnym niedoborom – nie sprawdziwszy uprzednio czy takowe faktycznie występują. Są również i takie osoby, które łykają wiele suplementów – bez sprawdzania składu. W efekcie wiele witamin dubluje się, co prowadzi do szybkiej hiperwitaminozy.

Nie ma nic złego w sięganiu po preparaty witaminowe – szczególnie, jeśli ciężko trenujesz na siłowni. Zanim jednak zdecydujesz się na suplementację, dokładnie przyjrzyj się swojemu menu. Sprawdź, co jesz każdego dnia, i jakie witaminy dostarczasz wraz z pożywieniem.

Poniżej kilka najważniejszych witamin i produkty spożywcze stanowiące ich źródła:

• witamina C – natka pietruszki, papryka czerwona, chrzan, kalafior, brokuły, porzeczki czarne, truskawki,
• witamina B1 – otręby pszenne, kasza gryczana, ryż brązowy, płatki owsiane,
• witamina B2 – chleb żytni pełnoziarnisty, kasza jęczmienna, mleko, ser twarogowy chudy,
• witamina B6 – otręby pszenne, kasza gryczana, ryż brązowy, kasza jęczmienna, papryka czerwona,
• witamina B12 – wątroba wołowa, wątroba cielęca, jajka, szczupak, śledź, sardynka,
• witamina PP – wątroba, cielęcina, polędwica wołowa, szynka wieprzowa,
• witamina A -ser twarogowy tłusty, ser edamski, mleko 3,2%, ser twarogowy chudy, wątroba cielęca, masło, tuńczyk, makrela,
• witamina E – olej słonecznikowy, olej rzepakowy, olej z pestek winogron, otręby pszenne, papryka zielona,
• witamina K – zielone warzywa liściaste (tj. szpinak, sałata, kalafior, brokuły).

Jeśli z obliczeń wynika, że twój organizm otrzymuje odpowiednią dawkę witaminy A, witaminy C, czy innych, wybierz takie suplementy, które mają mniejszą ich porcję.